Κινεζικό ημερολόγιο

Το Κινεζικό  Ημερολόγιο ενσωματώνει στοιχεία, τόσο από το σεληνιακό ημερολόγιο, όσο και από το ηλιακό ημερολόγιο.  Είναι γνωστό ως σεληνοηλιακό ημερολόγιο και στην πραγματικότητα αποτελείται από δύο ημερολόγια, το ένα βασισμένο στην κίνηση της γης γύρω από τον ήλιο, γνωστό επίσης και ως «ηλιακό ημερολόγιο Hsia (Xià)»
(παραδοσιακά: 夏曆, απλοποιημένα: 夏历 – pinyin:xiàlì),
και το άλλο βασισμένο στην κίνηση της σελήνης γύρω από την γη, γνωστό επίσης και ως  «το yīn ημερολόγιο» (παραδοσιακά: 曆 και απλοποιημένα: 历 , pinyin: yīnlì).

Το ηλιακό ημερολόγιο Xià έχει μια ιστορία μεγαλύτερη από 4.οοο χρόνια και στην Κίνα σήμερα, είναι γνωστό και ως το «αγροτικό ημερολόγιο» (παραδοσιακά: 农 και απλοποιημένα: 陰 – pinyin: nónglì) μια και, μέσα στα άλλα, χρησιμοποιείται και για την ρύθμιση των γεωργικών εργασιών. Μοιάζει περισσότερο με το δυτικό ημερολόγιο, με την διαφορά πως αυτό ξεκινά την 1^η ημέρα της άνοιξης, που συνήθως συμπίπτει με  την 2^η νέα σελήνη, μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο.
Για περισσότερο από 2.000 χρόνια, από τον καιρό του αυτοκράτορα Wu της δυναστείας Han, ο μήνας που περιείχε το χειμερινό ηλιοστάσιο,  σχεδόν πάντα αποτελούσε τον 11^ο μήνα. Άρα ο νέος χρόνος ξεκινούσε την 2^η νέα σελήνη, μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο, εκτός και αν παρεμβάλλονταν 11^ος  ή 12^ος  ενδιάμεσος σεληνιακός μήνας, οπότε ο νέος χρόνος ξεκινούσε από την 3^η νέα σελήνη.  Αυτό το ξεκίνημα της νέας χρονιάς υιοθετεί μέχρι και σήμερα το ημερολόγιο Xià  (μάλιστα ένα σχόλιο αναφέρει ότι κατά την δυναστεία Xià, ο χρόνος ξεκίνησε την 2^η νέα σελήνη, μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο, ενώ υπήρχαν φορές, κάτω από κάποιες άλλες δυναστείες στην αρχαία κίνα, ο μήνας στον οποίο έπεφτε το χειμερινό ηλιοστάσιο να είναι ο 12^ος  ή και ο 1^ος).

Το ημερολόγιο Xià χωρίζεται σε 4 εποχές και 12 μήνες, όπως και το δυτικό ημερολόγιο, αλλά η ονοματοθεσία του βασίζεται στο σύστημα Gān Zhī 干支.

Το σύστημα Gān Zhī 干支, αποτελεί το κυρίαρχο κινεζικό σύστημα (και όχι μόνο κινεζικό) υπολογισμού του χρόνου. Η λέξη αυτή είναι η συντόμευση του Tiān Gān 天干 και Dì Zhī 地支, το οποίο σημαίνει  «Ουράνια Στέμματα & Γήινοι Κορμοί (ή Κλάδοι)».

Στο μεγαλύτερο μέρος της Ασίας, σήμερα, είναι το κύριο σύστημα που  χρησιμοποιείται από την κινεζική αστρολογία για την επιλογή της κατάλληλης ημέρας για γάμο ή για κάποια σημαντική έναρξη, για την ανοικοδόμηση ενός κτηρίου, κλπ.
Βάσει του συστήματος αυτού,  κάθε χρόνος έχει ένα Στέμμα και έναν Κορμό, κάθε μήνας έχει ένα Στέμμα και έναν Κορμό, κάθε ημέρα έχει ένα Στέμμα και έναν Κορμό και  κάθε ώρα, έχει επίσης ένα Στέμμα και έναν Κορμό.

Kάθε χρονική στιγμή λοιπόν χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό όλων των Στεμμάτων και Κορμών, του χρόνου, του μήνα, της ημέρας και της ώρας της στιγμής. Ο συνδυασμός αυτός  προσδίδει στην κάθε στιγμή συγκεκριμένες ποιότητες. Βάσει αυτών των ποιοτήτων μπορεί κανείς να προβλέψει και να προγραμματίσει από τις καθημερινές του δραστηριότητες, μέχρι πάρα πολύ σημαντικά δρώμενα και πράγματα.  Η κινέζικη αστρολογία βασίζεται απόλυτα στο σύστημα αυτό.
Οι Ουράνιοι κορμοί  είναι 10, ενώ οι γήινοι κλάδοι, 12. Κορμοί και κλάδοι ανήκουν πάντα σε ένα στοιχείο και έχουν είτε μια yin είτε μια  yang ποιότητα.

Η Αρίθμηση

Η αρίθμηση του συστήματος ξεκινά πάντα από τον συνδυασμό του πρώτου κορμού Jiǎ 甲 με τον πρώτο κλάδο zǐ 子. Επειδή οι κορμοί είναι 10 και οι κλάδοι 12, για να συμπέσουν πάλι, 1^ος κορμός και 1^ος κλάδος μαζί, χρειαζόμαστε 60 διαδοχές. Έτσι προκύπτει το Gān Zhī 干支, το κινεζικό 60δικό σύστημα ή κύκλος μέτρησης χρόνου ή σύστημα «Στεμμάτων και Κορμών» .

Το παραδοσιακό αυτό σύστημα χρονολόγησης, χρόνων, μηνών, ημερών, ωρών… χρησιμοποιείται και σε άλλες χώρες, όπως την Ιαπωνία, την Κορέα και το Βιετνάμ. Είναι πάρα πολύ σημαντικό στην κινεζική αστρολογία,  και την μαντική.

Ανακαλύφθηκε σε κόκκαλα χρησμών της δυναστείας Shāng 商, ως ένας τρόπος να προσδιορίζονται οι μέρες, αντίστοιχα με το όνομα που δίδεται στις ημέρες της εβδομάδος, στο Δυτικό ημερολόγιο. Το σύστημα υιοθετήθηκε μετέπειτα και από την δυναστεία Zhōu 周, αλλά κυρίως μεταδόθηκε στην δύση, κατά την δυναστεία Hán 韩 (202 BC- 8 AD). Ο 60κυκλος που διανύουμε σήμερα ξεκίνησε το έτος 1984, ενώ ο επόμενος θα ξεκινήσει το έτος 2044.

Και το Θιβετανικό ημερολόγιο χρησιμοποιεί τον κύκλο αυτόν με την διαφορά ότι στο Θιβετανικό ημερολόγιο το μέτρημα ξεκινάει με το Dīng 丁– mǎo 卯.

H 1^η ημέρα του κύκλου αποτελεί το Lì chūn 立春 , το ξεκίνημα της Άνοιξης.

→ Ο 60-αδικός Κύκλος